«الگوی کندل‌استیک» یا «الگوهای کندل‌استیک» یکی از مهمترین مفاهیم در تحلیل تکنیکال بازار فارکس به حساب می‌آیند. کندل‌استیک (Candlesticks) یا به اختصار کندل‌ها، نمایشی از روند قیمتی در یک بازه زمانی مشخص هستند.
هر کندل از:
- بدنه (Body) و
- سایه‌های بالا و پایین (Shadow)
تشکیل شده است. بدنۀ کندل نشان‌دهندۀ قیمت باز و بسته شدن در طول یک بازه زمانی (تایم‌فریم) است، در حالی که سایه‌ها نمایانگر حداکثر و حداقل قیمتی هستند که بازه زمانی مد نظر به خود دیده است.
اگر یک یا چند کندل در کنار یکدیگر قرار بگیرند، آنگاه الگوی خاصی را شکل می‌دهند، و این الگوها می‌توانند نشانگر نقاط ورود/خروج موقعیت‌های معاملاتی باشند و برای تصمیم‌گیری درباره جهت حرکت قیمت و تغییرات آن استفاده می‌شوند.
این مطلب برای آن دسته از افرادی که به «پرایس اکشن» علاقه دارند نیز کاربردی است. برخلاف تکنیکالیست‌ها که بیشتر با اندیکاتورها و خطوط روند و … کار می‌کنند، سبک پرایس اکشن، بیشتر با نمودار قیمت و شکل کندل‌ها کار دارد.
الگوهای کندل‌استیک معروف و کاربردی در فارکس
تعداد الگوهای کندل‌استیک در تحلیل تکنیکال بازار فارکس زیاد است؛ و ما در این مقاله قصد داریم صرفاً ۵ مورد از مهمترین آنها را معرفی کنیم.
الگوهای دوجی و ماروبوزو (سنتیمنت بازار)
از میان الگوهایی که در این مطلب خواهید دید، دو الگوی دوجی و ماروبوزو به‌نوعی خاص هستند، چرا که احساسات بازار را نشان می‌دهند.
۱- الگوی دوجی (Doji)
اگر – مانند تصویر زیر – الگویی را دیدید که قیمت باز شدن و بسته شدن آن یکسان است، یا به عبارت دیگر، با یک شکل بعلاوه یا صلیب روبه‌رو شدید، آن را «دوجی» می‌نامند.
همانطور که گفته شد، قیمت آغاز و پایان در این الگو یکسان است و این یعنی بلاتکلیفی! حال این بلاتکلیف بودن به دو شکل به ما کمک می‌کند.
- اگر قیمت به یک ناحیۀ مهم روی چارت رسیده باشد، مانند نواحی حمایت و مقاومت، آنگاه با دیدن الگوی کندل‌استیک دوجی می‌توانیم اینطور نتیجه بگیریم که روند [احتمالاً] در حال برگشت است.
- اما اگر دوجی در میانه‌ی یک روند، یا در یک منطقه نه چندان مهم دیده شد، می‌توان ساده از کنار آن عبور کرد، زیرا سیگنال خاصی به ما نمی‌دهد!
دوجی یکی از مهمترین الگوها در بازار فارکس است.
۲- الگوی ماروبوزو (Marubozu)
الگوی ماروبوزو، دقیقاً عکس دوجی عمل می‌کند؛ و ما با یک کندل کامل و پُر طرف هستیم. در واقع، الگوی کندل‌استیک ماروبوزو مانند یک مستطیل یا بلوک است و سایه ندارد.
الگوی کندل‌استیک ماروبوزو، قدرت زیاد روند را نشان می‌دهد، به‌طوری که اگر الگوی ماروبوزو:
- صعودی باشد (قیمت بسته شدن (Close) بالاتر از قیمت باز شدن (Open))، با یک روند قدرتمند صعودی طرف هستیم.
- نزولی باشد (قیمت بسته شدن (Close) پایین‌تر از قیمت باز شدن (Open))، با یک روند کاملاً نزولی طرف هستیم.
توجه داشته باشید که دو الگوی کندل‌استیک دوجی و ماروبوزو، نشان‌دهنده‌ی سنتیمنت بازار و از آن مهمتر، آغازی بر یک روند در بازار هستند و صرفاً با دیدن این دو الگو نباید عجولانه وارد معامله‌ی خرید یا فروش شد! در واقع این دو الگو، ابزاری برای تفسیر حرکت بازار به حساب می‌آیند.
پس از دیدن این دو الگو روی چارت، بایستی سراغ تاییدهای بعدی برویم و در کنار رعایت مدیریت سرمایه، وارد معامله شویم.
حال به بررسی سایر الگوهای مهم کندل‌استیک در فارکس بپردازیم.
الگوی کندل‌استیک پین بار (Pin Bar)
پین بار، یک الگوی کندل‌استیک مهم تحلیل تکنیکال است و به دلیل شکل خاص بدنه و سایه‌های آن، روی چارت به آسانی شناسایی می‌شود.
پین بار در حالت کلاسیک دارای بدنه بسیار کوچک و سایه‌های بلند است. بدنه باید نسبت به سایه‌ها بسیار کوچک باشد، و بهترین پین بارها در نواحی اصلی یک روند شکل می‌گیرند. وقتی یک پین بار در نمودار ظاهر می‌شود، احتمالاً تغییر جهت روند را خواهیم داشت.
الگوی پین بار نزولی، یعنی عرضه زیادی در بازار اتفاق اُفتاده و قیمت ریزش شدیدی داشته است، و بالعکس، پین بار صعودی، به معنی خرید زیاد در بازار است.
چگونه با الگوی پین بار معامله کنیم؟
- اولین شرط این است که الگوی پین بار را در سطوح مهم حمایت / مقاومت مشاهده کنیم.
- اگر پین بار صعودی در یک سطح حمایتی (کف قیمت) دیده شود، به احتمال زیاد جهت روند پس از بسته شدن کندل پین بار صعودی خواهد شد و می‌توان روی معامله‌ی خرید، حساب کرد.
- حد ضرر را می‌توان زیر سایه‌ی پین بار صعودی قرار داد.
- مشاهده پین بار نزولی در سقف قیمت و سطوح مقاومت، نشانۀ برگشت و نزولی شدن روند است. در این شرایط می‌توانید بعد از کندل پین بار معامله‌ی فروش باز کنید.
الگوی چکش (Hammer) و مرد دار آویز (Hanging Man)
این دو الگو، به پین بار شباهت زیادی دارند، اما برای هر کدام می‌توان ویژگی‌هایی را ذکر کرد.
الگوی مرد به دار آویخته شده
این الگو از نظر ظاهری مانند مردی است که به دار آویخته شده است! از خشونت به‌کاررفته در اسم این الگو عبور می‌کنیم (!) و باید بگوییم این الگو در روند‌های صعودی دیده می‌شود و زنگ خطر اتمام روند است!
سایه پایینی کندل بلند، و حداقل ۲ برابر بدنه‌ی کندل است. بدنه کندل کوچک و مربعی شکل است و سایه بالایی یا بسیار کوچک است یا وجود ندارد.
الگوی “Hanging Man” می‌تواند به هر دو شکل صعودی و نزولی (سبز و قرمز) دیده شود. ایده‌آل این است که بدنه اصلی الگو در سقف قیمتی نمودار تشکیل و دیده شود.
به کندل بعدی دقت کنید. اگر کندل بعدی نزولی بود، آنگاه می‌توانید وارد معامله‌ی فروش شوید.
الگوی چکش
الگوی چکش، از نظر ظاهری همانند مرد دار آویز است—با همان ویژگی‌ها، اما در یک روند نزولی ایجاد می‌شود و حکایت از اتمام و بازگشت [احتمالی] روند دارد.
اگر الگوی چکش را در کف قیمت دیدید، برای بازگشت قیمت و صعودی شدن روند آماده باشید. قبل از الگوی چکش، روند بازار نزولی است. اما در الگوی مرد دار آویز، روند صعودی، و سپس این الگو را داریم.
الگوی چکش معکوس و ستاره دنباله‌دار (Inverted hammer – Shooting star)
اگر دو الگوی قبل را برعکس کنیم، به دو نام جدید می‌رسیم: چکش معکوس و ستاره دنباله‌دار.
| الگو | ظاهر شدن در روند | شکل ظاهری |
| چکش معکوس | نزولی | سایه بالایی بسیار بلند و بدنه کوچک در سقف قیمت |
| ستاره دنباله‌دار | صعودی | سایه بالایی بسیار بلند و بدنه کوچک در کف قیمت |
در الگوی چکش معکوس، فشار فروش بسیار زیاد است و به همین دلیل سایه‌ی بلندی را شاهد هستیم، اما قیمت از یک جایی پایین‌تر نمی‌رود و خریداران رفته رفته قدرت را در دست می‌گیرند. به همین دلیل، این الگو را در دره داریم و پس از آن روند بازگشت صعودی را تجربه خواهد کرد.
در الگوی ستاره دنباله‌دار، خریداران، در برابر فشار فروش دوام نمی‌آورند و در سقف قیمت، یک سایه بلند را داریم که پس از آن روند، [به احتمال زیاد] نزولی خواهد شد.
در هر دو الگو، بهتر است پس از بسته شدن کندل، منتظر تایید بمانید و وارد معامله‌ی Buy یا Sell شوید.
الگوی پوشاننده صعودی و نزولی (Engulfing)
الگوی پوشاننده یا پوشا که به آن اینگالفینگ نیز می‌گویند، متضاد الگوهای قبلی، از دو کندل کنار هم تشکیل می‌شود. لغت “Engulfing” به معنی «پوشاندن» و «در بر گرفتن» است. در این الگو، کندل دوم، همواره کندل اول را کاور می‌کند و کاملاً آن را در بر می‌گیرد.
الگوی اینگالف صعودی
اگر در انتهای یک روند نزولی دیدید که دو کندل در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند و کندل اول کوچکتر و نزولی (به رنگ قرمز) است، اما کندل دوم بزرگتر و صعودی است، به‌طوری که کندل اول را کامل می‌پوشاند، آنگاه با یک الگوی اینگالف صعودی و احتمالاً تغییر جهت روند طرف هستیم.
الگوی اینگالف نزولی
بالعکس، در یک روند صعودی، زمانی که فشار فروش غلبه کند، یک الگوی دوتایی کندل را می‌توانیم ببینیم که در آن کندل اول صعودی است، اما کندل دوم بزرگتر و کاملا نزولی است و کندل اول را کامل می‌پوشاند.
اینگالف نزولی، ریزشی شدن بازار را نشان می‌دهد و می‌توان آماده‌ی ورود به معامله‌ی فروش شد. حد ضرر را می‌توان بالاتر / پایین‌تر از کندل دوم الگوی اینگالف (بسته به جهت معامله) قرار داد.
آیا راهی برای شناسایی خودکار الگوهای کندل‌استیک وجود دارد؟
مسلماً اولین راه رصد نمودار (Watch Market) و تمرین است. اما اگر در شناسایی الگوهای کندل‌استیک چالش دارید، می‌توانید از اندیکاتورهای مخصوص این کار استفاده کنید. با جستجوی عبارت “Candlestick Pattern Indicators” می‌توانید به اندیکاتورهای مختلفی دست یابید که کار آنها شناسایی الگوهای مختلف کندل‌استیک روی چارت است.
با این حال توصیه می‌کنیم چشم خود را به دیدن الگوهای مختلف روی نمودار عادت دهید، و ذهن خود را برای ترید به این سبک آماده نگه دارید.
تمام آنچه گفته شد، صرفاً معرفی الگوهای کندل‌استیک و کاربرد آنها در بازار فارکس بود. هیچ قطعیتی در بازار وجود ندارد و هیچ الگویی دقیق و جامع نیست!
در تمام مثال‌های این مطلب، از چارت فراز و سهم‌های یورو به دلار آمریکا (EUR/USD) و طلا (XAU/USD) در پلتفرم فراز استفاده شد و الگوهایی که مشاهده کردید، دقیقاً در گذشته‌ی نه چندان دور در بازار فارکس تشکیل شده‌اند.
سوالات متداول دربارۀ الگوهای کندل‌استیک
آیا می‌توان با دیدن الگوهای کندل‌استیک وارد معامله شد؟
اگر ریسک از دست دادن سریع سرمایه را می‌پذیرید، بله می‌توانید با محض الگوها وارد معامله شوید. اما یک معامله‌گر موفق، همواره جوانب مختلف، از جمله مدیریت سرمایه را در نظر، و سپس تصمیم می‌گیرد.
حد ضرر را در الگوهای کندل‌استیک چگونه تعیین کنیم؟
تعیین حد ضرر به شما و مدیریت سرمایه شما بستگی دارد و در هر الگو متفاوت است. بهتر است مباحث مربوط به مدیریت سرمایه و ریسک را مطالعه نمایید.
مهمترین الگوهای کندل‌استیک چه نام دارند؟
الگوهای کندل استیک چکش، چکش معکوس، پوشاننده صعودی، خط میانی، ستاره صبحگاهی، سه سرباز سفید، مرد دار آویز، ستاره دنباله‌دار، پوشاننده نزولی، ستاره عصر، سه کلاغ سیاه، ابر سیاه، دوجی، فرفره، سه‌گانه نزولی، و سه‌گانه صعودی، مهمترین الگوها هستند.
آیا صرف یادگیری الگوهای کندل‌استیک می‌توان در فارکس ترید کرد؟
به هیچ وجه! الگوهای کندل‌استیک، اگرچه اهمیت بسیار زیادی دارند، اما بازار فارکس تحت تاثیر عوامل مختلف از جمله تحلیل فاندامنتال نیز هست که باید بر آنها تسلط داشته باشیم.
